Zonguldak’taki maden kazasına ait 6 sanığın itiraz üzerine yargılanmasına başlandı.
3. Ağır Ceza Mahkemesindeki duruşmada, sanıklardan emekli eski TTK Genel Müdürü R.D. madende hayatını kaybeden emekçilerin yakınlarıyla taraf avukatları hazır bulundu. Olayın yaşandığı devir TTK Genel Müdürü ve İdare Şurası Lideri olan B.İ. ile kurum yöneticileri Ç.O, M.Y, M.A, M.Ş. ise duruşmaya katılmadı.
Bir sanık avukatının, müvekkilinin saygınlığı ve onurunun korunması hedefiyle yayın yasağı talebi, mahkeme tarafından reddedildi.
Savunma yapan eski TTK Genel Müdürü R.D. işin ihale kanununa nazaran uygun yapıldığını söyleyerek, “Bu iş kazası meydana gelmeden evvel genel müdürlükten alındım ve emekli oldum. Eksperin vermiş olduğu raporda, ‘Devlet ihale kanununa nazaran ihale edilmiştir.’ diyor. Demek ki kanuna uygun ihale yapılmıştır. TTK bir iktisadi devlet teşekkülüdür. Bu bir anahtar teslim iştir. Bu işle uzaktan yakından alakası olmayan biriyim. Kabahat işlemiş olsaydım, her sene teftiş ediliyordum. Bu ihale yanlış olsaydı, raporlarda bu halde belirtilmezdi. TTK birçok işi müteahhide yaptırmıştır.” sözlerini kullandı.
Beraatini talep eden sanık, “İhalenin verildiği tarihte genel müdürdüm, ihale heyetinde vardım. Anahtar teslimi işlerde iş güvenliği önlemlerini almak, işi yapacak olan firmaya aittir. TTK gerektiği vakit denetleme yapabilir, gerçekten bu iş yerine gidip denetlediği de olmuştur.” dedi.
Aileler ismine savunma yapan avukat Murat Kemal Gündüz, sanığa, “TTK, ekipmanının kullanılmasına nasıl müsaade verdi? Mukaveleye nazaran iş güvenliği elemanının firma tarafından atanması gerekiyor. Neden müdahale etmediniz?” sorularını yöneltti.
Gündüz’ün, ayrıyeten yüklenici firmanın teknik nezaretçisinin olmadığını, bunun üzerine TTK yapı kontrol elemanının atandığını belirtmesi üzerine sanık, şunları kaydetti:
“TTK’nin ekipmanını kullanmak kelam konusu değildir. Hurdaya ayırdığımız iki tane Çin malı galeri posta makinesi vardı. İşi alan firma, ‘Bunları tamir ettirip kullanabilir miyim?’ dedi. Kendisine ‘Tamam’ denildi. Firmaya bunları kullandığı sürece kira tahakkuk ettirildi. Tamir edilip kullanılacak hale getirildikten sonra kullanılır. Gerçekten bu ekipmanların kullanımı için o tarihte kâfi çalışanımız yoktu. Kurum makinelerini kiraya da verebilir. Müteahhidin çalıştırmasından doğan sorun yoktur. Kazayla da bu makinenin ilişkisi yoktur. Ortadan 10 yıl geçti. Orada teknik nezaretçi atandığına nazaran bu eksiklik giderilmiştir. Hasebiyle da işin durdurulmasına da gerek yoktur.
Bir sefer biz yalnız Kozlu’da değil, Karadon, Üzülmez ve Armutçuk’ta tıpkı ihaleleri yaptık. Bunun nedeni kâfi elemanımızın olmayışı. Müteahhit tarafından bu işler yapılmıştır. Madencilik konusunda hiçbir deneyimi olmayan firmanın, işler yaptığı konuşuluyor. İnşaat ve madencilik firmasıdır. Yapılan iş tünel açmadır. Madenci ve inşaatçıların müşterek işidir. Yaptığımız iş galeri tünel açmadır. Biz bu işleri vermemiş olsaydık şu anda TTK diye bir kurum olmayacaktı. Bütün çalışma alanları bitmişti, biz çalışma alanları açtırdık. Benim genel müdürlük yaptığım devirde hiçbir olumsuzluk olmamıştır.”
Mahkeme heyeti, sanıkların daha evvel savunmaları yazılı olarak alındığından sonraki duruşmalar için vareste tutulmasına karar vererek duruşmayı 7 Şubat 2023’e erteledi.
Zonguldak 3. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edilen iddianamede, 6 sanık hakkında “taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 2 yıldan onbeşer yıla kadar, “görevi berbata kullanma” kabahatinden ise 3 aydan birer yıla kadar mahpus cezası isteniyor.
“ÇABAMIZ SÜRECEK”
Avukat Gündüz, duruşma sonrası gazetecilere, uzman heyetinin, “TTK’nin asli işi galeri sürme işi, uzmanlığı bu.” formunda bir tespitinin olduğunu aktararak, bu bahiste uzman olmayan ve ekipmanı olmayan bir firmaya galeri sürme işi verdikleri için kontratın yapıldığı tarihteki TTK İdare Konseyi Lideri ve üyelerine kusur atfedildiğini söyledi.
Gündüz, 2014’te Anayasa Mahkemesine ferdi müracaatta bulunduklarını belirterek, “Bugünkü yargılama açısından söyleyebileceğimiz farklı şeyler var. Bunlardan biri şu; mahkeme tensip kararı tutup hiç bizlere duyurmadan tüm sanıklar için talimat yazmış, Ankara ve İstanbul vilayetlerine. TTK yöneticisi 5 sanık talimatla dinlenilmiş ancak bizim yasal kanıtlara ulaşma ve sanıklara soru sorma, kanıtları ortaya çıkarma eforlarımızı engellediler. Buna ait itirazda bulunduk.” değerlendirmesini yaptı.
Bir öteki konunun da öbür sanıkların şahsen mahkeme huzurunda dinlenilmesi, taleplerinin mahkemece reddedilmesi olduğunu aktaran Gündüz, “Sorular soracağımız talebimize yönelik olarak da ‘Sorularınızı bildirirsiniz, tekrar sorarız.’ üzere münasebet uyduruldu fakat gerçek olan bu değildi. Bizim gayretimiz sürecek.” dedi.
Maden kazasında hayatını kaybeden çalışanlardan Muharrem Yapıcı’nın kız kardeşi Hasret Açıkgöz de davanın sonuna kadar takipçisi olacaklarını kaydetti.
Açıkgöz, önlem alınmadığını savunarak, “Belki ölmeyeceklerdi, tahminen o önlemler alınsaydı hayatta kalacaklardı. Benim 16 yaşındaki yeğenim tahminen babasız kalmayacaktı.” tabirini kullandı.
SÜREÇ
TTK Kozlu Kuruluş Müdürlüğüne bağlı maden ocağında, 7 Ocak 2013’te özel firmanın galeri açma işini yürüttüğü eksi 630 kotunda metan püskürmesi sonucu 8 personel hayatını yitirmiş, Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, 10 sanık hakkında “taksirle birden çok kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 2 yıldan 15 yıla kadar mahpus cezası istenmişti.
Zonguldak 1. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, 15 Nisan 2019’daki duruşmada, tutuksuz sanıklardan alt patron şirketin 2 yöneticisi ile proje sorumlusunun, olayın meydana gelmesinde asli kusurlu oldukları gerekçesiyle 8 yıl dörder ay mahpusla cezalandırılmasını kararlaştırmıştı.
Heyet ayrıyeten, tutuksuz sanıklardan 2 kuruluş yöneticisine de kontrol vazifelerini yerine getirmedikleri için tali kusurlu oldukları gerekçesiyle 3 yıl 4 ay mahpus cezası vermişti. Bu cezaları para cezasına çeviren heyet, tutuksuz 5 sanığın ise beraatini kararlaştırmıştı.
Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı, devrin TTK Genel Müdürü ve İdare Heyeti Lideri ile kurum yöneticisi 5 kişi hakkında istenilen soruşturma müsaadesinin reddedilmesi üzerine Ankara Bölge Yönetim Mahkemesine itirazda bulunmuş, itirazın kabul edilmemesi üzerine de Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yapılmıştı.
Başvuruyu kabul eden Anayasa Mahkemesi, evrakın gönderildiği Ankara Bölge Yönetim Mahkemesinin soruşturma müsaadesi verilmemesine ait itiraza husus kararının kaldırılmasına hükmetmiş, 6 sanık hakkında hazırlanan iddianame, Zonguldak 3. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edilmişti.