ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı memur ve emekli maaşlarına yüzde 30 artırım öngören düzenlemeleri içeren kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda kabul edildi.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde, yaşlılık, malullük, mevt aylığı alan emekliler ve hak sahiplerine evrak bazında 3 bin 500 lira olarak öngörülen aylık taban ödeme fiyatının da 5 bin 500 liraya çıkarılması öngörüldü.
CHP, HDP ve DÜZGÜN Parti’nin Plan ve Bütçe Kurulu üyeleri, Meclis Genel Kurulu’nda bugün görüşülmesi beklenen kanun teklifine muhalefet şerhi düştü.
‘KAÇ HAK SAHİBİNİN MEVT AYLIĞI ALDIĞI BİLİNMİYOR’
CHP’nin Plan ve Bütçe Kurulu Üyesi Milletvekilleri Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Emine Gülizar Emecan, Cavit Arı ve Süleyman Girgin tarafından hazırlanan muhalefet şerhinde “mini torba kanun teklifinin” sivil toplum kuruluşlarının, dal temsilcilerinin ve ilgili kamu kuruluşlarının geniş ölçüde görüşüne başvurulmadan ivedi ile hazırlandığı belirtildi.
Komisyon görüşmeleri sırasında hali hazırda yaklaşık 700 bin kişinin 3 bin 500 TL emekli aylığı aldığının açıklandığını vurgulayan CHP, kaç hak sahibinin 3 bin 500 TL ve altında “ölüm aylığı” aldığının bilinmediğini söyledi. Bu unsurun görüşülmesi sırasında, kelam konusu meblağın yetersiz olduğu belirtilerek minimum fiyatın 2023 yılı için 8 bin 506 TL’ye yükselmesinin akabinde “emeklilerin ömür standartlarının da bir nebze olsun düzeltilebilmesi” emeliyle emekli aylıklarının da net minimum fiyat düzeyine yükseltilmesini amaçlayan önerge verdiklerini hatırlatan CHP, bunun kabul edilmediğini vurguladı.
Öte yandan memurlara verilen yüzde 30 oranındaki maaş artışının da enflasyon karşısında tekrar düzenlenmesi gerektiğini söz eden CHP, kamu sendikaları ve kamu patron heyeti ortasında yeni bir görüşme yapılarak toplu iş kontratının enflasyon şartları da dikkate alınarak değiştirilmesini önerdi.
‘İŞSİZLİK SİGORTASI FONUNUN EMEL DIŞI KULLANIMI ERİMEYE NEDEN OLDU’
Asgari fiyat ödemelerinde İşsizlik Fonu’ndan her bir çalışan için günlük 13,33 TL, aylık 400 TL taban fiyat dayanağı verilmesini öngören hususa de şerh düşen CHP, “Söz konusu ödemenin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmasını gerçek bulmuyoruz. Son göstergeler İşsizlik Sigortası Fonu’nun maksat dışı kullanımının fon kaynaklarının erimesine neden olduğunu göstermektedir. Bu uygulama devam ettirilecekse meblağın Merkezi İdare Bütçesine konulacak ödeneklerle karşılanmasının daha uygun olacağını düşünüyoruz” dedi.
‘İKTİDARIN BÜYÜK PEMBE TABLOSU’
HDP’nin Plan ve Bütçe Kurulu üyesi milletvekilleri Garo Paylan ve Rıdvan Turan da kelam konusu kanun teklifine şerh düştü. “Ağır bir ekonomik buhran halinin yaşandığı 2023 yılı Türkiye’sinin birinci günlerini yaşarken iktidar büyük pembe tablosunu tersyüz edilmiş bir gerçeklikle süslemeye devam ediyor” sözlerine yer veren HDP, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2022 yılına girilirken sarf ettiği, “Bizim en parlak yılımız olacak” sözlerini hatırlattı. Erdoğan’ın bu kelamlarının üzerine enflasyonun yüzde 64,7’ye, dış ticaretin 110,2 milyar dolara, cari açığın 43,5 milyar liraya, kamu borcunun ise 174 milyar dolara ulaştığını hatırlatan HDP, “Bir Orta Oyunu Denemesi; TÜİK Çalarken, AKP Genel Lideri Teslim Ediyor” başlığıyla kurumların tavrını eleştirdi:
“Milyonlarca işçi ve emeklinin cebine girecek her kuruşun ölçüsünü ve nevi’ni belirlemekte, AKP iktidarı ile kuşatılmış bir hayat pratiği adeta 84 milyon yurttaşa dayatılmaktadır. Son olarak TÜİK’in açıkladığı inanılması ve hesaplanması sıkıntı enflasyon oranları kelam konusu siyasi kuşatılmışlığın ne kadar korkutucu olduğunu ortaya koymaktadır.”
‘TÜİK SARAY SEMALARINDA AÇAN BİR GÜNEŞ MİSALİ AKP’Yİ AYDINLATIYOR’
TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranlarının gerçeği yansıtmadığını belirten HDP, “TÜİK saray semalarında açan bir güneş misali bütün gücüyle AKP iktidarını aydınlatma ve ısıtma uğraşlarına devam etmektedir” dedi.
Asgari fiyatın net 12 bin 500 TL, en düşük emekli maaşının da bu düzeyde belirlenmesi gerektiğini tabir eden HDP, “Kamu İşçilerine ve emeklilere 2023 yılı birinci 6 ayı için yapılması gereken artırım ölçüsü gerçek enflasyon karşısında yaşanan kayıplara binaen yüzde 100 oranında olmalıdır” dedi ve şerhini şu sözlerle sürdürdü:
“Açlık sonunun 8 bin 130 TL, yoksulluk sonunun 26 bin 481 TL, bekar bir çalışanın yaşama maliyetinin 10 bin 612 TL olduğu Türkiye’de minimum fiyata yapılan yüzde 54 oranında artırım büyük bir coşku ile açıklanırken, emekli ve kamu işçilerine yapılan yüzde 30 oranındaki artırım müjde ve refah hissesi telaffuzları ortasında ezilip çiğnenmektedir. En düşük emekli maaşının 3500 TL’den 5500 TL’ye yükseltilmesi de yeniden misal biçimde bir müjde olarak sunulmakta, Türkiye’nin büyük bir ekonomik buhran hali içerisinde debelendiği gerçeği görmezden gelinerek seçim hesapları gölgesinde işçilere sabır telakki edilmektedir.”
‘AK PARTİ DEVLETİMİZİN GELİR VE MASRAF KALEMLERİNİ YÖNETEMEZ NOKTAYA EVRİLDİ’
İYİ Parti’nin Plan ve Bütçe Kurulu üyesi milletvekilleri Durmuş Yılmaz ve Naci Cinisli de kanun teklifine şerh düştü. AK Parti iktidarının “kendi bildiğini okumaktan vazgeçmediğini”, ve komite görüşmeleri sırasında muhalefet milletvekilleri tarafından sunulan teklifler ya da tenkitleri dikkate almadığını belirten DÜZGÜN Parti, “AK Parti iktidarı, devletimizin gelir ve masraf kalemlerini yönetemez, işletemez, yönetim edemez noktaya evrilmiştir. Bu teklif direkt doğruya bütçeyi ilgilendiren bir konu olmakla birlikte bütçe disiplini bozan, maliye siyasetlerini meçhul hale getiren bir yürütme anlayışının da ispatı niteliğindedir” dedi.
Komisyon görüşmelerinde iktidar temsilcilerinin teklifin maliyet hesabına değindiğini, 300 milyar TL üzere bir bütçe ortaya çıktığını belirten UYGUN Parti, “İktidar ekonomiyi yönetememekte, bütçe disiplinini umursamamakta ve bütçe istikrarını bozan bir yönetme şeklini kabul etmektedir” sözlerini kaydetti.
‘İKTİDAR VEKİLLERİ KENDİLERİNİ İŞVEREN ÜZERE KONUMLANDIRIYOR’
En düşük emekli maaşının 3 bin 500 TL’den 5 bin 500 liraya çıkarılmasını yetersiz olarak pahalandıran UYGUN Parti, “Bunun müsebbibi olan iktidar partisi milletvekilleri ise kendilerini milletimize adeta bir işveren üzere konumlandırmaktadır” dedi ve şöyle tabirlerini sürdürdü:
“Memur maaşlarına yapılan yüzde 30 oranındaki artış iktidar partisi milletvekillerinin konuşmalarında ‘Yüzde 30 verdik ya’ biçiminde söz edilmiştir. Milletvekilleri asla ve asla kendilerini milletin işvereni olarak görmemelidir. Milletvekilleri milletimizin hizmetkârları olarak seçilmişlerdir ve bu maksatla vazife ifa etmektedirler. Milletvekillerini işveren olarak görmek Ulu Meclisimizi küçümsemekten öteki bir şey değildir ve bu durum AK Parti milletvekillerinin şuur altının tezahürüdür.”
‘İKTİDARIN ALNINDA KARA BİR LEKE KALACAK’
Kamu çalışanlarına yapılacak artırımın bir gün evvel yüzde 25 olarak açıklanıp bir gün sonra yüzde 30 olarak güncellenmesini “son derece keyfî bir tutum” olarak niteleyen YETERLİ Parti, iktidarın adımlarını eleştirerek şunları kaydetti:
“Düşük minimum fiyatla ve taban fiyattan de düşük emekli maaşıyla geçinmeye çalışan, barınma, giyinme ve besin üzere temel muhtaçlıklarını bile karşılamakta zahmet çeken, doğalgaz, elektrik faturalarını ödemekte kahırlar yaşayan ve yoksulluğu her gün daha fazla hisseden vatandaşlarımız yerine yandaş müteahhitlere ve zengine kaynak ayrılması iktidarın alnında kara bir leke olarak kalacaktır.”