Dökme yahut varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ek önlemler 1 Kasım’a kadar yürürlüğe konuldu.
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada şöyle denildi:
“Son devirde yurt içi ve yurt dışında zeytinyağı dalında yaşanan gelişmeler konusunda Ticaret Bakanlığımızca kamuoyunu bilgilendirme gereksinimi hasıl olmuştur.
Uluslararası Zeytin Kurulu (UZK) datalarına nazaran, Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle, İspanya ve İtalya başta olmak üzere dünyada zeytinyağı üretimi 2022/2023 döneminde % 20 oranında azalırken, ülkemizin üretimi % 62 artış göstermiştir.
Diğer taraftan, toplam zeytinyağı ihracatımız ise 2022/23 dönemi Kasım-Temmuz periyodunda, bir evvelki dönemin tıpkı periyoduna nazaran; ölçü bazında % 240 artarak 136,5 bin tona ulaşmıştır.
Aynı periyotta, ambalajlı zeytinyağı ihracatımız ölçü bazında % 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat, varilli ihracatımız ise 4 kat artmıştır. İhracatın sevkiyat çeşidine nazaran dağılımına bakıldığında ise, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının toplam ihracattaki ölçü bazında hissesi % 42’den % 83’e yükselmiştir.
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatımızdaki süratli yükseliş, yurt içi fiyatlara da yansımış olup, zeytinyağı perakende fiyatlarında iç piyasada görülen artış, son bir yıllık periyotta genel fiyat artışının epey üzerinde seyretmektedir.
Dünya zeytinyağı üretimindeki azalmaya paralel olarak dünya zeytinyağı fiyatları da artış göstermekte olup, Haziran 2023 itibariyle üretici/borsa fiyatları bir evvelki yılın birebir devrine nazaran Türkiye’de % 102, İspanya’da % 84, İtalya’da % 58 ve Yunanistan’da % 72 oranında artmıştır.
Avrupa Birliği’nin yüksek gümrük vergilerinden ötürü, ülkemizin AB üyesi ülkelere olan katma bedelli ve son tüketiciye yönelik ambalajlı zeytinyağı ihracatı çok düşük ölçüde yapılabilmektedir. Lakin bilhassa İtalya ve İspanya, ülkemizden ithal ettikleri dökme ve varilli zeytinyağını işleyerek tekrar üçüncü ülkelere pazarlamaktadır.
İçinde bulunulan 2022/23 dönemi Kasım-Temmuz periyodunda, dökme ve varilli ihracatımızın bir evvelki dönemin birebir devrine nazaran İspanya’ya 21 kat, İtalya’ya ise 44 kat artış gösterdiği görülmektedir.
Bu prestijle, dış talep sebebiyle yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının, ambalajlı zeytinyağına yönlendirilerek katma bedelli eser ihracatına katkı sağlanması gayesinden hareketle, her türlü dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 Cent kesinti yapılması konusunu düzenleyen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 7391 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 19 Temmuz 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Ticaret Bakanlığımızca, zeytinyağı kesimine ait dış ticaret, yurtiçi arz, tedarik, yurt dışı ve yurt içi fiyatlar, konusunda ülkemiz ve dünyadaki aktüel gelişmeler kesim paydaşlarıyla ağır temas halinde yakından takip edilmektedir. Bu çerçevede dünyada azalan zeytinyağı rekoltesinin sebep olduğu artan dış talep ve dünya fiyatları sebebiyle değerli ölçüde yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içi tüketici fiyatlarına olan olumsuz tesirinin devam ettiği kaydedilmiştir.
Bakanlığımızca bu kurallar altında yine bir kıymetlendirme yapılarak, önümüzdeki zeytinyağı hasat devrinin başlangıcına (1 Kasım 2023) kadar, dökme yahut varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ek önlemler yürürlüğe konulmuştur. “
Zeytinyağı İhracatına Yönelik Alınan Önlem Hakkında Basın Açıklaması
(01.08.2023) pic.twitter.com/fGJbQ4hd19
— T.C. Ticaret Bakanlığı (@ticaret) August 1, 2023